Brak wyników

Zdrowie i rozwój

1 czerwca 2020

NR 13 (Czerwiec 2020)

Rola probiotyków w trakcie i po antybiotykoterapii

0 1710

Probiotyki w obecnych czasach są bardzo popularne, stosowane przez rodziców jak witaminy, przez cały rok – czy słusznie? Jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu były stosowane wyłącznie po antybiotykoterapii. Co takiego kryją w sobie te „dobre bakterie” i czy aby na pewno są zdrowe dla naszych dzieci i można stosować je bezkarnie nawet u najmłodszych pociech?

Warto wgłębić się w ten temat i obalić kilka mitów. Zanim jednak o probiotykach, najpierw słów kilka na temat samej antybiotykoterapii. Otóż antybiotyków, a szczególnie tych dedykowanych dzieciom, nie podaje się ot tak sobie – muszą być spełnione konkretne przesłanki. Jeżeli chorobę spowodowały bakterie, czyli np. dziecko ma zapalenie płuc lub anginę, wówczas antybiotyk jest jak najbardziej wskazany. Jeżeli jednak podłożem choroby są wirusy, wówczas kuracja antybiotykami będzie nieskuteczna. Ponadto dzieci nie powinny być leczone antybiotykami dłużej niż tydzień. Długotrwałe stosowanie tego rodzaju leków wycieńcza młody, nieukształtowany organizm, niekorzystnie wpływając na wątrobę i jelita. A podawanie tego typu leków zbyt często powoduje uodpornienie się organizmu, co może mieć bardzo niebezpieczne skutki. Forma podania antybiotyku zależy od wieku dziecka. Zawsze przed podaniem należy dokładnie wstrząsnąć butelką, aby lek rozprowadził się równomiernie. 

Pamiętaj

Trzeba przestrzegać godzin podawania antybiotyku – to bardzo ważne! – a także zawsze podać go do końca, nawet jeżeli mały pacjent po kilku dawkach czuje się znakomicie, a objawy ustąpiły.


Niezbędna ochrona podczas antybiotykoterapii

Niezbędne jest stosowanie probiotyków, czyli dobrych kultur bakterii. Odbudowują one naturalną florę bakteryjną, która ulega zniszczeniu podczas wyniszczającej antybiotykoterapii. Najlepiej, kiedy osłona jest stosowana na dwie godziny przed dawką antybiotyku, ewentualnie na dwie godziny po przyjęciu dawki. To ważne! Przynajmniej w ciągu dwóch tygodni po zakończeniu terapii antybiotykowej należy podawać osłonę.

Co w przypadku uczulenia na antybiotyk?

Najczęstszy objaw alergii na dany antybiotyk to wymioty. Jeżeli wystąpią raz, to nie oznacza, że antybiotyk trzeba odstawić lub zmienić na inny. Jeżeli wymioty pojawiają się wcześniej niż na godzinę po podaniu antybiotyku, podajemy całą dawkę leku. Jeżeli jednak czas od podania antybiotyku do pojawienia się wymiotów jest krótszy niż trzy godziny, można podać pół dawki. W przypadku wymiotów pojawiających się później niż po trzech godzinach od podania antybiotyku nie trzeba robić nic, bo zakłada się, że antybiotyk po takim czasie został całkowicie wchłonięty. Inne objawy świadczące o alergii na antybiotyk to obrzęk, wysypka lub pokrzywka na skórze. W takim przypadku należy czym prędzej skonsultować się z pediatrą. Oczywiste jest, że w sytuacji wymiotów istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że zaaplikowane probiotyki również zostaną wydalone na zewnątrz, czyli przestaną spełniać swoją zasadniczą funkcję dobroczynną dla malca.

Co warto wiedzieć przed podaniem probiotyków najmłodszym i jak wybrać probiotyk najlepszy dla naszej pociechy?

Pamiętaj

To bardzo ważne – nie wszystkie preparaty probiotyczne mają taki sam skład udowodniony naukowo. Niestety, różnią się swoją wydajnością i, co ważniejsze, składem. 


Przed zakupem najlepiej poradzić się farmaceuty lub pediatry, który probiotyk faktycznie będzie najlepszy dla naszej pociechy, a także upewnić się, jaki dokładnie szczep zawiera dany produkt. Pozwoli to choć w przybliżeniu określić spektrum działania kupionego preparatu. Niestety, nie sprawdza się tu powiedzenie, że to, co drogie, to nie zawsze dobre. W tym przypadku za dobre, wyselekcjonowane szczepy dobrych bakterii trzeba więcej zapłacić. Bardzo ważna jest również data ważności i przydatności danego preparatu, szczególnie jeśli jest mowa o dzieciach. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że im świeższy probiotyk, tym więcej jest w nim żywych bakterii w jednej dawce, a tym samym jest wyższa skuteczność przyswajania i działania. Terapia probiotyczna powinna być odpowiednio dopasowana, najlepiej na podstawie badania mikrobioty jelitowej dziecka. 
Badania dowodzą, że probiotyk Lacidophilus przyspiesza np. powrót do zdrowia po ostrej, wirusowej biegunce, ale nie pomoże w biegunce spowodowanej przyjmowaniem antybiotyków. Probiotyki z łatwością unieszkodliwiają tysiące wrogich, groźnych substancji i mikroorganizmów, takich jak: grzyby, wirusy i toksyny. Zadaniem rodzica jest dbanie o to, aby w przewodzie pokarmowym milusińskiego nie zabrakło dobroczynnych bakterii, bo im lepiej ścianki jelit wyposażone są w pożyteczne bakterie, tym więcej szkodliwych substancji zatrzyma się na pierwszej linii obrony, nie przedostając się w głąb organizmu i nie czyniąc spustoszenia.

Probiotyki dla dzieci – na co jeszcze pomagają?

  • Przede wszystkim mają działanie osłonowe w trakcie antybiotykoterapii, kiedy naturalna flora jest bardzo osłabiona. Należy je stosować np. dwie godziny wcześniej niż lek, zaczynając od pierwszego dnia leczenia do nawet kilku tygodni po wyleczeniu.
  • Działają odpornościowo w okresie jesienno-zimowym, grypowym, kiedy naturalna odporność dziecka jest obniżona (szczególnie w czasie uczęszczania do szkoły).
  • Są niezbędne w walce z biegunką, skracają ją i łagodzą objawy.
  • Są skuteczną barierą dla alergenów, po ich zastosowaniu ustępują lub łagodnieją objawy alergiczne i te związane z atopowym zapaleniem skóry.
  • Pomagają podczas zaparć, pobudzają pracę jelit, oczyszczają z toksyn.
  • Są przydatne w trakcie podróży, szczególnie do krajów egzotycznych. Zmiana klimatu, wody powodować może wymioty i biegunki. Zaleca się stosowanie probiotyków w takim przypadku przynajmniej na tydzień przed wyjazdem, w trakcie wyjazdu i tydzień po powrocie, regularnie.

Jak widać, probiotyki mogą być nieocenione dla naszych milusińskich. Można je stosować przez dłuższy czas, są to preparaty, które trudno przedawkować, jednak, tak jak każdy lek, należy stosować je z głową, radząc się poleconego pediatry lub farmaceuty, który wybrać. Dobrze też używać ich czasowo, robić dłuższe przerwy w stosowaniu, aby dać wykazać się naturalnej florze bakteryjnej organizmu. Probiotyki najlepiej przyjmować między posiłkami. Nie mieszać ich ze zbyt gorącymi daniami lub płynami. Nie należy, oczywiście, przekraczać zalecanej dawki do spożycia w ciągu dnia. Suplement diety nie może być stosowany jako zamiennik zróżnicowanej diety dorastającego dziecka.

Jak odróżnić prebiotyk od probiotyku?

Podczas probiotykoterapii dobrze jest wspierać się również prebiotykami. Co to takiego? To nic innego jak cukry, które są pożywieniem probiotyków. Można odkryć ich bogactwo np. w produktach zbożowych, zwłaszcza w kaszach, chlebie pełnoziarnistym oraz warzywach i owocach, np. cebuli, czosnku, porze, cykorii, szparagach, fasoli, grochu, szpinaku, ziemniakach, pomidorach i bananach. Dostarczają ich również wszystkie te produkty, które są bogate w błonnik pokarmowy.
Nie wszystkie wymienione produkty spożywcze są lubiane przez milusińskich, to fakt, ale należy próbować poszerzać menu, nakłaniać dzieci do nowego. Dostarczają ich również wszystkie te produkty, które są bogate w błonnik pokarmowy i wszelkiego rodzaju kiszonki. Probiotyki dla odmiany znajdziemy w kefirach, jogurtach, serach i, oczywiście, w suplementach. Prebiotyki dla dzieci to węglowodany, najczęściej galakto- i fruktooligosacharydy, których zadaniem jest aktywizacja konkretnych, korzystnych szczepów bakterii. Prebiotyki, w przeciwieństwie do probiotyków, są odporne na trawienie, więc trafiają do jelit w nienaruszonym składzie.

Prosta regułka:

  • pro, czyli „dla”, probiotyki – bakterie dobre dla zdrowia,
  • pre, jak „przed”, prebiotyki – pożywka dla pożytecznych bakterii probiotycznych, ona musi pojawić się najpierw, aby na niej mogły szczęśliwie rozwijać się pożyteczne bakterie.

Ważne

Probiotyków i prebiotyków nie można przedawkować w żywności dla najmłodszych. Organizm weźmie i przyswoi sobie odpowiednią dawkę, a resztę po prostu wydali. 


Ważne, aby tego rodzaju produkty przechowywać i przyrządzać ściśle według wskazówek producenta. Dodawanie gorącej wody niszczy żywe kultury bakterii. Niektóre należy przechowywać w lodówce, niektóre natomiast w temperaturze pokojowej.
To dobra pomoc w trosce o bezpieczne, zdrowe i szczęśliwe dzieciństwo naszych pociech.
Po zakończeniu antybiotykoterapii i przyjmowaniu probiotyków nie można zapomnieć o odpowiednio zbilansowanej i urozmaiconej diecie, jeżeli chcemy dbać o równowagę w brzuszku maluszka. Nadmiar czynników powodujących stres, napięcia, zbyt duża ilość cukrów prostych i przetworzonych, stosowanie wielu leków, brak snu, nieprawidłowa higiena jedzenia – wszystko to wpływa zdecydowanie negatywnie na ilość pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym dziecka. A jeżeli nasze jelita czują się dobrze, to i my dobrze funkcjonujemy!

Przypisy