Lektury małego ucznia warto czytać, bo...

Lista korzyści, jakie daje naszym dzieciom czytanie książek, opowiadań czy wierszyków, jest imponująca. Warto oswajać dzieci z książką od najmłodszych lat: kupować książki w prezencie, czytać do snu, rozmawiać o tym, co zostało opisane w książce, o emocjach czy przemyśleniach, jakie wywołała lektura. Dobrze jest opowiadać dzieciom o tym, jak przyjemnie było, kiedy sami byliśmy mali i odkrywaliśmy ekscytujące światy ukryte w książkach. Dajmy dzieciom okazję „przyłapać” nas z książką w ręce, bowiem kiedy dzieci widzą, że rodzice czytają, same też chętniej sięgną po lekturę. Na czytanie książek nigdy nie jest za późno – czytanie książek pełni ważne funkcje w każdym okresie życia.  Poniżej przedstawiono niektóre korzyści płynące z czytania książek.
Rozwijają umiejętności językowe 
Specjaliści są zgodni, że czytanie, a także słuchanie literatury znacząco zwiększa nasze umiejętności językowe i poszerza zasób słownictwa. Dzięki literaturze dzieci mają kontakt z poprawną polszczyzną i poznają przydatne słowa, których rzadko używa się w codziennych rozmowach, poznają też gramatykę i ortografię języka ojczystego oraz jego rytm. Najmłodsze dzieci szczególnie wiele zyskują dzięki poznawaniu wierszyków – pozwalają one uchwycić melodię, akcent i rytm języka oraz uczą rozróżniania sylab. Z badań wynika też, że rymowanki (ale również inne lektury) pomagają dzieciom uporać się z trudnościami wynikającymi z dysleksji. 
Pozwalają lepiej rozumieć 
świat i ludzi
Z badań wynika, że im większy jest nasz zasób słów, tym lepiej rozumiemy otaczający nas świat. Dzieje się tak, ponieważ każde kolejne poznane słowo niesie za sobą jakieś znaczenie, a zrozumienie tego znaczenia oznacza również zrozumienie zjawiska, do którego to słowo się odnosi. Przykładowo, na początku dziecko zna tylko kilka nazw zwierząt, takich jak pies, kot, ptak, krowa czy świnka. Kiedy zobaczy hipopotama, pomyśli, że to taka dziwna świnka, i stara się dopasować nowe zjawisko do znanego sobie systemu pojęć. Kiedy jednak dowie się (od rodzica lub z książki), że to dziwne zwierzę nie jest świnką, a hipopotamem, jego wiedza o świecie się poszerzy i będzie się poszerzała dalej – w miarę jak rosnąć będzie ciekawość poznawcza dziecka. Będzie chciało ono dowiedzieć się, czym jest hipopotam, co je, gdzie żyje, jakie ma zwyczaje. Mądra i ciekawa książka odpowie na te pytania, ale też pobudzi intelekt dziecka i zainspiruje do stawiania kolejnych pytań.
Książki jeszcze w inny sposób pomagają zrozumieć świat. Opowiadania, baśnie, wierszyki i różne inne historie opisują związki przyczynowo-skutkowe, np. między tym, jakie decyzje podjęli bohaterowie i jakie były konsekwencje ich wyborów. Dzieci śledzą te związki i analizują je nawet całkiem nieświadomie – dzięki temu łatwiej jest im zaobserwować i zrozumieć związek przyczyny ze skutkiem w prawdziwym życiu. Analogicznie w późniejszym czasie dziecko, poznając uczucia, pragnienia i motywy postaci literackich, łatwiej rozumie prawdziwe osoby: rodziców, rodzeństwo, nauczycieli i rówieśników. Uczy się nazywać i rozumieć emocje, rozwija empatię i wrażliwość na innych ludzi.

Dzięki książkom dzieci mogą poznać mnóstwo fascynujących faktów o świecie, nauce, historii i kulturze, dzięki czemu później lepiej odnajdą się w szkole i w życiu społecznym, a także mogą czerpać z bogatej skarbnicy ludzkiej wiedzy i doświadczeń.
Usprawniają umysł
Czytanie książek w niezwykły sposób usprawnia funkcjonowanie naszego mózgu. Udowodniono to w eksperymentach, w których za pomocą tzw. funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) „podglądano” pracę mózgu różnych osób w czasie czytania książki. Okazało się, że czytanie dużo bardziej aktywizuje wiele obszarów mózgu niż np. oglądanie filmów czy gra na komputerze. Ta aktywność mózgu jest tym większa, im ciekawsza i bardziej wciągająca była fabuła książki. To wręcz namacalny dowód na to, że czytanie książek bezpośrednio i bardzo korzystnie wpływa na nasz mózg – jest dla niego dosłownie „ćwiczeniem” (prawie jak mięśnie na siłowni) i poprzez aktywizowanie różnych jego obszarów usprawnia jego ogólne funkcjonowanie.
Badania pokazują, że dzięki czytaniu rozwijamy bardzo wiele różnych ważnych funkcji poznawczych i zdolności umysłowych, wśród których warto wymienić porównywanie, ocenianie, wnioskowanie, planowanie, przewidywanie i koncentrację uwagi. Czytanie znacząco usprawnia też funkcjonowanie naszej pamięci. Sprzyja także porządkowaniu i utrwalaniu tej wiedzy, którą już mamy. To wszystko ma ogromne znaczenie dla naszego intelektualnego funkcjonowania przez całe życie. Oczywiście każda z tych funkcji jest też bardzo ważna dla szkolnych możliwości i sukcesów naszego dziecka. Umysł ćwiczony na literaturze lepiej poradzi sobie w szkole nie tylko z językiem polskim i obcym, ale też z matematyką, historią czy biologią. Regularne czytanie z czasem może nawet zwiększyć nasz iloraz inteligencji, nie jest on bowiem dany raz na zawsze i może podlegać pewnym zmianom.
Rozwijają kreatywność
Kreatywność i wyobraźnia to bardzo dziś doceniane umysłowe kompetencje, które jednocześnie sprawiają, że dzieciństwo staje się okresem magicznym. Czytanie opowiadań, baśni i wierszy może być dla dziecka kopalnią inspiracji do zabawy, twórczości plastycznej, a nawet literackiej! Dzieci, które lubią czytać książki, często też same próbują je pisać, co jest bardzo korzystne dla ich intelektualnego rozwoju. Nie bez znaczenia są też ilustracje w dziecięcych książkach – one również inspirują, uwrażliwiają estetycznie, ale i kształtują przyszłe gusta dziecka. Warto zadbać o to, by książki, z którymi styka się dziecko, miały różnorodne i dopracowane ilustracje.
Pozwalają lepiej radzić sobie ze stresem
W badaniach udowodniono także, że czytanie ciekawych i wciągających historii w dużym stopniu pomaga nam radzić sobie ze stresem. W jednym z badań stwierdzono, że kiedy czytamy opowieść przez zaledwie sześć minut, poziom odczuwanego przez nas stresu zmniejsza się nawet o 68%! To wynik lepszy niż słuchanie przyjemnej muzyki (61%) czy spacer (42%). To jedna z przyczyn, dla których warto czytać dzieciom przed snem – dzięki temu będą bardziej zrelaksowane, szybciej zasną i będą lepiej spały, a kiedy same nauczą się czytać, książka z czasem może stać się dla nich skutecznym sposobem na relaks i wypoczynek. Warto pamiętać, że efektywne radzenie sobie ze stresem jest ogólnie bardzo korzystne dla naszego zdrowia – nie jest ważne, w jakim wieku jesteśmy.
Jak widać, lista korzyści z czytania jest bardzo długa. Czytanie rozwija kompetencje językowe, sprawność umysłową, pamięć, kreatywność i inteligencję, sprzyja rozwojowi emocjonalnemu i społecznemu, pomaga rozumieć otaczający świat, poszerza wiedzę, ćwiczy pamięć, przeciwdziała dysleksji, dostarcza 
inspiracji i dobrych wzorców, uczy pokonywać trudności i rozwiązywać spory. 
Warto spróbować wspólnych wizyt w bibliotece, gdzie dziecko będzie mogło samo wybrać książeczki, które mu się spodobają i dzięki temu poznać swoje upodobania. Dla nas z kolei będzie to wspaniały sposób na mądrze i przyjemnie spędzony wspólny czas z dzieckiem.

Bibliografia:
• Goldman C. (2012). This is your brain on Jane Austen, and Stanford researchers are taking, Stanford News, na: //news.stanford.edu/news/2012/september/austen-reading-fmri-090 712.html (dostęp: 05.07.2017).
• Koźmińska I., Olszewska E. (2010). Wychowanie przez czytanie. Warszawa, Świat Książki.
• Minge N. (2015). Nauka czytania, „Psychologia w Szkole”, nr 3 (49)/2015 s. 17–21.
• Molicka M. (2015). Kto czyta – rozumie, „Psychologia w Szkole”, nr 3 (49)/2015 s. 4–11.
• Moskal K. (2015). Pod wpływem lektury, „Psychologia w Szkole”, nr 3 (49)/2015 s. 12–16.
• Zasacka Z. (2014). Czytelnictwo dzieci i młodzieży, Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych, na: //www.kulturalna.warszawa.pl/pi/93532_1.pdf (dostęp: 05.07.2017).